Citrusvruchten behoren tot de belangrijkste productgroepen in de sector van verse producten. Consumenten verwachten het hele jaar door hoogwaardige sinaasappels, mandarijnen, citroenen en grapefruits. Toch verbergt de aantrekkelijke schil een kwetsbaarheid: citrus is zeer gevoelig voor een breed scala aan ziekten veroorzaakt door schimmels, bacteriën en virussen. Deze ziekten beïnvloeden niet alleen de productie in de boomgaarden, maar ook de productkwaliteit, houdbaarheid en zelfs de internationale handel.
Schimmels zijn de belangrijkste oorzaak van zichtbare bederf bij citrusvruchten, wat vaak leidt tot zachte rot, schimmelgroei en onaangename geuren. Sommige infecties ontstaan in de boomgaard, maar worden pas later in de supply chain zichtbaar, terwijl andere optreden tijdens de oogst en het verwerken van de producten.
Blauwschimmel (Penicillium italicum) & Groenschimmel (Penicillium digitatum)
Deze agressieve schimmels ontwikkelen zich op kleine beschadigingen in de schil. Ze vormen eerst cirkelvormig wit mycelium, gevolgd door groene of blauwe sporen. Zodra één vrucht is geïnfecteerd, kunnen de sporen zich gemakkelijk verspreiden naar omliggende vruchten, wat vaak wordt aangeduid als nestrot.
Zwarte rot (Alternaria)
Meestal zichtbaar aan de navelzijde van sinaasappels, veroorzaakt deze schimmel donkere, ingezonken plekken en interne verkleuring van de vrucht.
Bruine rot (Phytophthora)
De infectie vindt meestal plaats in de boomgaard door opspattende bodemdeeltjes tijdens regen. Later in opslag ontwikkelt zich een bruine, ranzig ruikende rot.
Anthracnose (Colletotrichum)
Komt vaak voor bij zwakke of overrijpe vruchten en veroorzaakt necrotische vlekken, vooral nabij het steelaanzet.
Citrus Black Spot (CBS, Phyllosticta citricarpa)
Een quarantaineziekte met grote handelsgevolgen. Het veroorzaakt donkere vlekken en beschadigingen op de schil, vermindert de kwaliteit van de vrucht en leidt tot strenge fytosanitaire beperkingen voor exporterende landen.
Hoewel bacteriën zelden zorgen voor volledig bederf van de vrucht, kan hun impact op de handel groot zijn:
Citruskanker (Xanthomonas citri)
Gekenmerkt door kurkachtige, wratachtige plekken op schil en bladeren. Hoewel de vrucht eetbaar blijft, verzwakt de ziekte de bomen en verlaagt het de opbrengsten. Omdat het zich gemakkelijk verspreidt, hanteren landen strenge invoerbeperkingen bij detectie.
Virussen zijn moeilijker te detecteren op vruchten, maar kunnen citrusboomgaarden zwaar aantasten:
Citrus Tristeza Virus (CTV)
Een van de ernstigste citrusziekten wereldwijd. Hoewel het de vrucht niet direct aantast, kan het hele bomen doen afsterven of de opbrengst drastisch verminderen. Om verspreiding te beperken, schrijven EU-regels voor dat citrusvruchten geen bladeren mogen bevatten en dat de steellengte onder 2 mm moet zijn.
Zelfs wanneer het fruit bij vertrek nog acceptabel lijkt, kunnen ziekten zich ontwikkelen tijdens de drie tot vijf weken durende zeetransport, vooral bij warme of vochtige omstandigheden. De gevolgen:
Afgewezen zendingen bij aankomst leiden tot directe economische gevolgen voor exporteurs en importeurs.
Geïnfecteerd fruit bederft sneller, wat de totale verliezen in de supply chain vergroot.
Geschillen tussen exporteurs en importeurs leiden tot vaker en hogere verzekeringsclaims.
De aanwezigheid van ziekteverwekkers zoals CBS of citruskanker kan leiden tot verboden of beperkingen op export.
De strijd tegen citrusziekten vereist actie in elke fase van de supply chain:
In de boomgaard: preventieve behandelingen, goed snoeien en bodembeheer
Bij verpakkingsstations: zorgvuldige sortering, gebruik van post-harvest fungiciden en beschermende waslagen
Tijdens transport: strikte temperatuurcontrole, ventilatie en snelle koeling om schimmelgroei te vertragen
Bij aankomst: deskundige inspecties om symptomen vroeg te herkennen en verdere verspreiding te voorkomen
Wil je je kennis van citrusziekten uitbreiden en leren hoe je ze kunt herkennen en voorkomen?
HDG Academy kan je helpen!
Citrusziekten lijken misschien een technisch detail, maar hun impact op handel, voedselverspilling en winstgevendheid is enorm. Voor exporteurs en importeurs is het begrijpen van deze risico’s cruciaal om de productkwaliteit te beschermen, te voldoen aan regelgeving en het vertrouwen van klanten te behouden.
Bij HDG the Quality Company en HDG Academy combineren we praktische inspecties met diepgaande productkennis. Hierdoor kunnen we citrusziekten snel identificeren, betrouwbaar advies geven en onze klanten helpen verliezen in de supply chain te beperken.
Hans de Wild, HDG Academy
Heb je een vraag of wil je gewoon even sparren? Vul het formulier in, en we nemen snel contact met je op!
Marconistraat 33
3029 AG Rotterdam
The Netherlands
+31 10 244 1414